SODDA GAPNING LISONIY STRUKTUR TAHLILIDA AKTANTLAR IYERARXIYASI
##submission.downloads##
Mazkur maqolada sodda gaplarda markaz qurshovlilik munosabatining voqelanishi, gapning lisoniy-sintaktik qurilishida so‘zlar valentligini tahlil qilish orqali aktantlarning gap qurilish sathidagi vaziyati aniqlashtiriladi. Tilshunoslikdagi pog‘onaviylik tamoyiliga asosan dastlabki bosqichda qurshov vazifasini bajargan bo‘lak, ya’ni markaziy bo‘lak sanalgan kesimning morfologik ko‘rsatkichi [Pm] bilan valentlik hosil qilgan gap kengaytiruvchisi yoki kesim leksemasi [W]ga bevosita tobelangan so‘z kengaytiruvchisining keyingi bosqichda mos ravishda o‘z so‘z kengaytiruvchilari bilan kengayib markaz mavqeyida kelishi shajara daraxti (UD)da o‘zbek nutqidagi gaplar misolida tahlil qilinadi
Кацнельсон С.Д. К понятию типов валентности/Вопросы языкознания. - Москва, 1987. - №3. - C. 20-32.
Rasulov R. O‘zbek tilidagi holat feʼllari va ularning obligator valentliklari. – T.: Fan, 1989. – B. 13
Виноградов В.В. Русский язык. (Грамматическое учение о слове), - М.: 1972. – C. 337.
Ne’matov H.G‘., Sayfullayeva R. Zamonaviy o‘zbek tili. II jild. Sintaksis. – Toshkent: Mumtoz so‘z, 2011. – B. 190
Виноградов В.В. Русский язык. (Грамматическое учение о слове), - М.: 1972. – C. 337.
Кацнельсон С.Д. Типология языка и речевое мышление. – Л. 1972. – C.88.
Sayfullayeva R., Mengliyev B., Qurbonova M., Abuzalova M., Boqiyeva G., Yunusova Z. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. – Toshkent: Fan va texnologiya, 2009. – B. 335, 336.
https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/
Marie-Catherine de Marneffe, Christopher D. Manning, Joakim Nivre, Daniel Zeman. Universal Dependencies. Computational Linguistics: Volume 47, Issue 2, 2021. https://direct.mit.edu/coli/article/47/2/255/98516/UniversalDependencies
Qurbonova M. M. O‘zbek tilshunosligida formal-funksional yo‘nalish va sodda gap qurilishining talqini. Filologiya fanlari doktori (DSc)… diss. – Тoshkent, 2001. – B. 120.
.jpg)
.png)
