ZAMONAVIY GAT DASTURLARI YORDAMIDA MAVZULI KARTALAR KOMPONOVKASINI ISHLAB CHIQISH
##submission.downloads##
Karta komponovkasi tushunchasi karta joylashgan varaq yoki ekran maydonida uning barcha elementlarini joylashtirishni tavsiflash uchun qo‘llaniladi. Karta elementlariga kartografik tasvir bilan birga, masshtab, legenda, karta nomi, shimol strelkasi, mualliflar, manbalar, nashr yili va joyi haqidagi ma’lumotlar, qo‘shimcha karta va ma’lumotlar kabilardan iborat bo‘lib, ular barchasi birgalikda bir butun yaxlit kartani tashkil etadi. Karta – bu shunchaki tasvir emas, balki Yer yuzasi yoki uning biror qismining, shuningdek boshqa osmon jismlarining matematik qurilishga va o‘z “til”i (kartografik shartli belgilar)ga ega bo‘lgan, kichraytirilgan va umumlashtirilgan tekislikdagi tasviridir. Aynan karta elementlari uning foydalanuvchilariga kartani o‘qish va undan foydalanishga yordam beradi. Kartaning to‘g‘ri va muvaffaqiyatli komponovkasi nafaqat uni estetik jozibadorligini ta’minlaydi, balki foydalanuvchi bilan samarali muloqotni ta’minlaydi. Shu jihatdan, ushbu maqolada zamonaviy GAT dasturlaridan biri hisoblangan ArcGIS Pro yordamida komponovka maketlarini ishlab chiqishning ayrim jihatlari ochib berilgan.
1. Arnheim, Rudolf (1954). Art and Visual Perception: A Psychology of the Creative Eye (1974 2nd ed.). University of California Press.
2. Атоян Л., Герман А. О методике построения и компьютерного дизайна трехмерного картографического изображения // https://rep.bntu.by/bitstream/handle/data/48312/O_metodike_postroeniya_i_kompyuternogo_dizajna.pdf?sequence=1
3. Востокова А. В., Кошель С. М., Ушакова Л. А. Оформление карт. Компьютерный дизайн. - М.: Аспект Пресс, 2002. – 288 с.
4. Берлянт А.М., Востокова А.В. Кравцова В.И. и др.; под ред. А.М.Берлянта. Картоведение. - М.: Аспект Пресс, 2003. – 477 с. 5. Гаврилов, Ю. В. Картографический дизайн. Монография. - Новосибирск: СГГА, 2013. - 145 с.
6. Dent, Borden D. Cartography : thematic map design/Borden D. Dent, Jeffrey S. Torguson, Thomas W. Hodler.—6th ed.
7. Ибраимова А.А. Географик хариталар компоновкасининг айрим хусусиятлари // Ўзбекистон География жамияти ахбороти. – 53 жилд. – Тошкент, 2018. – 272-275 бетлар.
8. Ибраимова А.А. Хариталарда географик номлар жойлаштирилишининг айрим хусусиятлари // Ўзбекистон География жамияти ахбороти. Махсус сон. – Тошкент, 2018. – 241-245 бетлар
9. Ibraimova A.A. Kartografiya. O‘quv qo‘llanma. - Toshkent, 2019.
10. Ibraimova A.A. Sotsial iqtisodiy kartografiya. O‘quv qo‘llanma. - Toshkent: “Tafakkur tomchilari”, 2020. - 306 bet.
11. Ibraimova A.A. Kartalarni loyihalash va tuzish. Darslik. - Toshkent: “Tafakkur tomchilari”, 2021. - 305 bet.
12. Ибраимова А.А. Ўзбекистонда моддий маданий мерос объектларининг тақсимланиши ва уларни харитага олишнинг айрим масалалари // ЎзМУ хабарлари, 2022, 3/2 Табиий фанлар. – Тошкент, 2022. – 246-249 бетлар.
13. Ibraimova A.A., Mallayev B.Q. ArcGIS dasturida anamorfoza xaritalarini tuzish tartibi // O`zMU xabarlari, 2023, 3/1 Tabiiy fanlar turkumi. – Toshkent, 2023. – 265-268 бетлар
14. Маликов Б.Н., Пошивайло Я.Г. Составление и подготовка к изданию карт и атласов с использованием компьютерных технологий. - Новосибирск: СГГА, 2002. – 100 с. 15. Robinson A. Elements of Cartography. New York: Wiley, 1995. -674 p. 16. Салищев К.А. Картоведение. – Москва, 1990.
17. https://www.esri.com/en-us/arcgis/products/arcgis-pro/overview
18. https://pro.arcgis.com/en/pro-app/latest/get-started/add-maps-to-a-layout.htm
19. https://docs.os.uk/more-than-maps/geographic-data-visualisation/guide-to-cartography/map-layout
Mulkiiyat (c) 2025 «O‘zMU XABARLARI»

Ushbu ish quyidagi litsenziya asosida ruxsatlangan Kreativ Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International litsenziyasi asosida bu ish ruxsatlangan..


.jpg)

.png)









