SANTOLINA KIPARISSIMON(SANTOLINA CHAMAECYPARISSUS L.)NING IQLIM O‘ZGARISHI SHAROITIDA ADAPTATSIYA XUSUSIYATLARI VA SUG‘ORISH TEXNOLOGIYALARI
##submission.downloads##
Ushbu maqolada Santolina chamaecyparissus L. (santolina kiparissimon) o‘simligining iqlim o‘zgarishi sharoitida moslashuv
(adaptatsiya) xususiyatlari, suvni tejovchi sug‘orish va mulchlash texnologiyalarining samaradorligi o‘rganilgan. Tadqiqot Qarshi
shahri dala sharoitida 2024–2025 yillarda olib borilgan bo‘lib, oddiy ariqli sug‘orish tizimi asosida tajribalar tashkil etildi.
O‘simlikning morfologik (poya, barg, ildiz tizimi) va fiziologik (transpiratsiya, suv ushlab qolish, barg harorati) ko‘rsatkichlari
o‘lchandi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, santolina yuqori harorat, past namlik va suv taqchilligi sharoitida ham o‘sish jarayonini
saqlab qolish qobiliyatiga ega bo‘lib, bu uning kserofit turiga mansubligini tasdiqlaydi. Mulchlash texnologiyasi qo‘llanilganda
tuproq namligi 15–18% gacha yuqori saqlanib, barglardagi suv yo‘qotish darajasi kamaygan. ANOVA usuli yordamida olingan
natijalar statistik jihatdan ishonchli deb topildi (p<0.05). Tadqiqot natijalari qurg‘oqchil hududlarda dorivor o‘simliklarni
yetishtirishda samarali agrotexnik yondashuvlarni ishlab chiqishda amaliy ahamiyatga ega.
1. Lakušić, B., Lakušić, D., & Stevanović, B. Morphological and ecological variability of Santolina chamaecyparissus
populations across Mediterranean gradients. Plant Ecology and Diversity, 14(2), 2021y, 159–172 betlar.
2. García-Vallejo, M., Castro, L., & Rodríguez, A. Ecophysiological responses of Santolina chamaecyparissus to Mediterranean
drought. Plant Biosystems, 153(5), 2019y, 655–662 betlar.
3. Ben-Taarit, M., Msaada, K., Hosni, K., & Marzouk, B. Variations in chemical composition and antioxidant activity of
Santolina chamaecyparissus essential oil under water stress. Industrial Crops and Products, 112, 2018y. 162–168 betlar.
4. Sampaio, E., Ferreira, C., & Silva, F. Water use efficiency and gas exchange in Mediterranean aromatic plants under deficit
irrigation. Scientia Horticulturae, 2020y. 270bet.
5. Ramos, M. E., & Tognetti, R. Water relations and drought tolerance in Mediterranean shrubs. Environmental and
Experimental Botany, 155, 2018y, 149–158 betlar.
6. Pavela, R., Benelli, G., & Canale, A. Essential oil composition and biological activities of Santolina chamaecyparissus L.
grown in different environments. Industrial Crops and Products, 158, 2020y. 113–124 betlar.
7. Khaldi, A., Zitouni, H., & Ben Abdallah, F. Changes in essential oil composition of Santolina chamaecyparissus L. under
environmental stress. Biochemical Systematics and Ecology, 87, 2019y.103–110 betlar.
8. Araya, H., Ramos, C., & Silva, D. Effect of drip irrigation and mulching on aromatic plants under arid conditions.
Agricultural Water Management, 2019y. 264bet.
9. Kouki, R., & Ben Mansour, S. Mulching and irrigation strategies for sustainable production of aromatic herbs in semi-arid
regions. Journal of Arid Environments, 2021y.193bet.
10. Li, S., Chen, W., & Huang, Q. Effect of organic mulching on soil moisture and temperature in arid environments. Soil and
Tillage Research,2020 y. 200bet.
11. Abdurahmonova, N. O‘simliklarning qurg‘oqchilikka moslashuvi. Tashkent: Fan nashriyoti. 2021y, 25–38-betlar
12. Karimov, B. Dorivor o‘simliklarda suv tejash texnologiyalari. Qarshi: Nasaf nashriyoti, 2023y, 41–56betlar
13. Mamatov, S., & Saidova, G. Iqlim o‘zgarishi sharoitida o‘simlik fiziologiyasi. Tashkent: Universitet nashriyoti. 2022y, 62–
79-betlar.
Mulkiiyat (c) 2025 «O‘zMU XABARLARI»

Ushbu ish quyidagi litsenziya asosida ruxsatlangan Kreativ Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International litsenziyasi asosida bu ish ruxsatlangan..


.jpg)

.png)









