Oriental Universiteti v.b. dotsenti
##submission.downloads##
Ushbu maqolada derivatsion jarayon haqida va uning so‘z birikmalariga ta’siri haqida yoritilgan bo‘lib, derivatologiya so‘zining etimologik kelib chiqishi lotin tilidagi derivo so‘ziga borib taqaladi, “rad etaman” maʼnosini anglatadi. Demak, derivatologiya – derivatsiyani o‘rganuvchi fandir. Tilshunoslikda derivatsiya atamasi yaqin vaqtgacha faqat so‘zlarning shakllanishi (derivatsiya – so‘z shakllanishi) sifatida tushunilgan. Biroq, derivatologiya faqatgina so‘z yasalishi haqidagi fan emas, u kengroq maʼnoda qo‘llaniladi. Derivatsiya – so‘z, gap, so‘zning grammatik shakllari, SBlari, frazeologik birliklar, bo‘g‘inlar, qo‘shimchalarni; matnlarni, yaʼni, fonemadan matngacha bo‘lgan barcha til birliklarining shakllanish jarayonini qamrab oladi. Binobarin, derivatologiya til birliklarining shakllanish jarayonlari haqidagi fandir. So‘z yasalishi esa derivatologiyaning alohida bo‘limlaridan biridir.
2. O’Grady W., Dobrovolsky M., Katamba F. Contemporary Linguistics. - Harlow - Essex: Longman, 1997. – P.155.
3. Кубрякова Е.С. Панкрац Ю.Г. О типологии процессов деривации // Теоретические аспекты деривации. – Пермь, 1982. – С. 7-20.
4. Қошғарий Маҳмуд. Девону луғатит турк. 2-том. –Тошкент, 1963. – Б. 45.
5. Мурзин Л.Н. Основы дериватологии. – Пермь: ПГУ, 1984. – C. 16.
6. Нурмонов А. Ўзбек тилшунослиги тарихи. – Тошкент, 2002. – Б. 94.
7. Турниёзов Н.Қ. Ўзбек тили деривацион синтаксисига кириш. – Самарқанд, 1990. – 55 б.
8. Турниёзов Н. Тил бирликларининг нутқий деривацияси // Zamonaviy tilshunoslik va derivatsion qonuniyatlar. Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari. - Sаmarqand: SamDCHTI, 2018. – Б. 6.
9. Усмонов С. Умумий тилшунослик. – Тошкент, 1972. – Б37.
10. Ҳожиев А.Ўзбек тили сўз ясалиши. – Тошкент, 1989. – Б. 11.
.jpg)
.png)
