MAVHUMLIKDAN ARXЕTIPGACHA: TAFAKKUR TURLARI VA SIMVOLIK OBRAZLAR

  • Sadoqat QO‘CHQOROVA Samarqand davlat chet tillar instituti doktoranti
Keywords: Ramziy obraz, tafakkur turlari, abstrakt tafakkur, metaforik tafakkur, mifologik tafakkur, assotsiativ tafakkur.

Abstract

Mazkur maqolada inson tafakkurining turli kognitiv jarayonlari – abstrakt, mifologik, metaforik va assotsiativ tafakkurlar uyg‘unligining simvolik obrazlarni shakllantirishdagi roli tahlil qilinadi. Simvollar jamiyatning dunyoqarashi va ma’naviy qadriyatlarini o‘zida mujassam etuvchi kognitiv va madaniy qurilmalar sifatida ko‘rib chiqiladi. Abstrakt tafakkur universal ma’nolarni umumlashtirish va nazariy modellar orqali shakllantirsa, mifologik tafakkur madaniy va arxetipik kontekstlarning semantik tizimga ta’sirini ochib beradi. Assotsiativ tafakkur esa g‘oyalar va obrazlar o‘rtasidagi yashirin bog‘lanishlarni ko‘rib, yangi ramziy ma’nolar yaratishga xizmat qiladi. Metaforik tafakkur ramzlarning hissiy va ifodalilik qirralarini kuchaytirib, ularni kommunikatsiya jarayonida ta’sirchanligini oshiradi. Muallif ramziy tafakkurning turli ko‘rinishlarini tahlil qilish orqali insonning kognitiv tajribasi va dunyoqarashini boyitishga xizmat qiladigan mexanizmlarni ochib beradi.

References

Sociologie, 2020, Jérôme Deauvieau, Jean-Pierre Terrail (Cairn.info) https://dictionnaire.lerobert.com/definition/pensee-abstraite

Борщевская М.Ю. Метафорическое мышление и современный урок литературы // Нижегородское образование / Языкознание и литературоведение, 2013. – С. 111-118.

Далгатова М. Особенности ассоциативного мышления. Homo sapiens (Features of associative thinking in Homo sapiens) (2021): n. pag. Print. https://www.academia.edu/50943717/Особенности_ассоциативного_мышления_Homo_sapiens

Калашникова Л.В. Метафорическое мышление как основа когнитивной деятельности субъекта на этапе нагляднообразного мышления/ Актуальные проблемы филологии и педагогической лингвистики, 2019. № 3. – С. 22-32.

Калинина Л.П. Развитие метафорического мышление как одно из условий формирования личности будущего художника традиционного прикладного искусства/Традиционное прикладное искусство и образование, 2012, №2. С.11-18.;

Qo‘chqorova S.T. Simvolik obraz – ramziy tafakkur mahsuli sifatida/ Хorijiy filologiya: til, adabiyot, ta’lim. №1(90), 2024. – B. 72-81.

Ростошинский Е.Н. Cтруктура мифологического мировоззрения // Серия «Мыслители», Смыслы мифа: мифология в истории и культуре. http://anthropology.ru/ru/text/rostoshinskiy-en/ctruktura-mifologicheskogo-mirovozzreniya

Свойства абстрактного мышления https://studfile.net/preview/7681199/page:10/

Тимофеев В.Г., Н.В. Петров. Свойства мифологического сознания/ Вестник Чувашского университета. 2010. №4. – С. 146-151.

Чернейко Л.О. Языковая метафора как ключ к реконструкции метафорического мышления/ Язык, сознание, коммуникация, 2021, том 63. – С. 40-61.;

Что такое абстрактное мышление и как его развивать https://skillbox.ru/media/growth/abstract-thinking/

Published
2025-03-20
How to Cite
Sadoqat QO‘CHQOROVA. (2025). MAVHUMLIKDAN ARXЕTIPGACHA: TAFAKKUR TURLARI VA SIMVOLIK OBRAZLAR . News of the NUUz, 1(1.2), 334-335. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.2.6413