TEZ AYTISHLARNING MAQOL JANRI BILAN BOG‘LIQLIGI

  • Xilola AYUPOVA, Andijon davlat universiteti o‘qituvchisi
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.9.1.4287
"Kalit so‘zlar" : g‘oyaviy-badiiy xususiyat , muayyan tur, tadrijiy taraqqiyot, mukammal shakl, inqiroz, folklor.

"Maqola"

Xalq og‘zaki ijodi namunalari ham barcha san’at asarlari kabi tuzilishi, ijro o‘rni, ko‘rinishi, bajaradigan vazifasi, musiqaga bog‘liqlik darajasi, g‘oyaviy-badiiy xususiyatlariga ko‘ra muayyan tur, guruh va janrlarga bo‘lib qaraladi. Bu xil tur, guruh va janrlarga ajratish, tasniflash nafaqat ijrochilar, balki tinglovchilar, hodisani tadqiq etuvchilar uchun ahamiyatli bo‘lib, folklor namunalarining tabiati, shakllanishi, tadrijiy taraqqiyoti, u yoki bu tur va janrlarning paydo bo‘lishi, mukammal shaklga kelishi, o‘zgarishlarga uchrashi, o‘rin almashinishi va inqirozga yuz tutishi kabi jarayonlarni kuzatish, o‘rganish imkonini beradi. Shu sababli, folklor janrlari bir-biriga bog‘liq holda taraqqiy etadi, sayqallanadi, shuningdek, vaqtlar o‘tishi bilan bir-biriga o‘tishi yoki tabiati jihatidan bir-biriga yaqinlashishi mumkin.

References

Саримсоқов Б. Эпик жанрлар диффузияси / Ўзбек халқ ижоди бўйича тадқиқотлар. 7-китоб. Ўзбек фольклорининг эпик жанрлари. – Тошкент: «Фан», 1981. – Б. 101.

И.Б.Мадияров. Ўзбек ва қорақалпоқ тез айтишлари типологияси. Дисс. Т.-2021, ст.88

Соатов Б. Паремиологик жанрларнинг ўзаро муносабатлари масаласига доир // Ўзбек тили ва адабиёти. – Тошкент, 1998. 3-сон. – Б.36.

Ақжолова А.Т. Жаңылтпаштардың тәрбиелік мәні және жанрлық ерекшеліктері. Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, № 2 (33), 2012 ж. – Б. 46.

Болалар учун тез айтишлар. Тўплаб, нашрга тайёрловчи: Аввалбоева И. – Тошкент: Юрист-медиа маркази, 2019. – Б. 31.

Ўзбек халқ мақоллари. Тузувчилар: Мирзаев Т., Мусақулов А., Саримсоқов Б. – Тошкент: Шарқ, 2003. – Б. 161.

Болалар учун тез айтишлар. Тўплаб, нашрга тайёрловчи: Аввалбоева И. – Тошкент: Юрист-медиа маркази, 2019. – Б. 6373

Айтувчи: Шодмонов Ёқубжон. 1967 йилда туғилган. Андижон вилояти, Марҳамат тумани, Балиқчилик қишлоғи. Ёзиб олди: Инамжан Мадияров. Ёзиб олинди: 2019 йил июнь.

Айтувчи: Қаҳҳоров Лочинбек. 1959 йилда туғилган. Андижон вилояти, Марҳамат тумани, Бирлашган маҳалла фуқаролар йиғини. Ёзиб олди: Инамжан Мадияров. Ёзиб олинди: 2019 йил июнь.

Собянина А.А. Картотека скороговорок для развтитя речи. Москва – 2000, ст.3

Жаңылтпаштар. Құраст.: Әбуова М., Сатаев Р. – Алматы. «Өнер» баспасы, 2015, – Б. 56.

Копанева О.В. Скороговорки. Сборник. С.Ю.С.»Синяя птица». Томск-2018, ст.12

Сухин И.Г. Веселые скороговорки для «непослушных» звуков. Ярославль: Академия развытия, 2006, ст.145-149

Саримсоқов Б. Ўзбек маросим фольклори. – Тошкент: Фан, 1986. – Б. 43.

Шомақсудов Ш., Шораҳмедов Ш. Нега шундай деймиз: ўзбек мақоллариниг изоҳли луғати. Т.-адабиёт ва санъат нашриёти, 1987, 44-бет.

Бердиёров Ҳ, Расулов Р. Ўзбек тилининг паремиологик луғати. Тошкент: Ўқитувчи, 1984. – Б. 113.

Ўзбек халқ мақоллари. Тузувчилар: Мирзаев Т., Мусақулов А., Саримсоқов Б. – Тошкент: Шарқ, 2003. – Б. 190.

Nashr qilingan
2024-10-16