Ijtimoiy-gumanitar fanlar

ERKAK VA AYOL NUTQIDA MUOMALA MADANIYATINING IFODALANISHI (FRANSUZ VA O‘ZBEK BADIIY MATNLARI MISOLIDA)

Erkak nutqi, ayol nutqi, lingvomadaniyat, gender lingvistika, fransuz adabiyoti, o‘zbek adabiyoti, muomala madaniyati, diskurs.

Mualliflar

  • Muxayyo MAMAJONOVA O‘zbekiston dаvlаt jаhon tillаri universiteti o‘qituvchisi, mustaqil izlanuvchi, Uzbekistan

Mazkur maqolada fransuz va o‘zbek badiiy matnlarida erkak va ayol nutqida muomala madaniyati ifodalanishining lingvomadaniy jihatlari tahlil qilinadi. Tadqiqot davomida gender lingvistika, lingvokulturologiya va pragmatika asoslari qo‘llanilib, ayol va erkak nutqining ijtimoiy-psixologik, ma’naviy-madaniy xususiyatlari ochib beriladi. Misol sifatida Flaubertning “Bovari xonim”, Maupassanning “Azizim”, Qodiriyning “O‘tkan kunlar” asarlaridan olingan dialoglar lingvomadaniy jihatdan qiyosiy tahlil qilinadi. Natijada fransuz adabiyotida ayol diskursi ko‘proq hissiy va romantik, erkak diskursi esa pragmatik va hukmron; o‘zbek adabiyotida esa ayol nutqi sabr-toqat, sadoqat, muloyimlik bilan, erkak nutqi esa qat’iyat, mas’uliyat va ijtimoiy nazorat bilan ajralib turishi aniqlanadi. Maqola badiiy matnlarda erkak va ayol diskursining jamiyatdagi gender rollarini aks ettirishini va zamonaviy asarlarda nutqiy tenglik kuchayib borayotganini ko‘rsatadi.