MUHAMMAD YUSUF BAYONIYNING XIVA ADABIY MUHITIDA TUTGAN OʻRNI

  • Nazokat AHMEDOVA, Urganch davlat universiteti tayanch doktoranti
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/uzmu.v1i1.4.1.2121
"Kalit so‘zlar" : Muhammad Yusuf Bayani, literary environment, Shajarai Khorezmshahi, Khanate of Khiva.

"Maqola"

Xiva xonligida yuzaga kelgan adabiy muhit ulkan iste’dod sohiblarini kamolga yetkazdi. Muhammad Rahimxon Soniy rahnamoligida yuzaga kelgan adabiy muhitning namoyondasi, xon saroyidagi shoir, tarixnavis olim va tarjimon Muhammad Yusuf Bayoniy hisoblanadi. Shoir yozgan bir devon va Xorazm tarixiga oid ikki asar va uning tarjimalari Xiva adabiy muhitini yorituvchi manbalardan biri sanaladi. Muhammad Yusuf Bayoniy tarixchi Shermuhammad Munis va Muhammad Rizo Ogahiy asarlarini bir jildga to‘plab, qisqartirib, sodda til bilan qayta yozib chiqqan. Muallif yozgan “Shajarai Xorazmshohiy” asari nafaqat tarixiy balki, adabiy lavhalarga boy asardir.Ushbu asar orqali Xorazm xalqining urf-odat va marosimlarini bilib olish mumkin. Bu maqolada Bayoniy ijodi va uning “Shajarai Xorazmshohiy” asari ahamiyati qiyosiy tahlil qilingan.

References

1. Бобожон Таррох-Ходим. Хоразм навозандалари. - Т.: Адабиёт ва санъат, 1994. Б-40.
2. Йўлдошев.М.Й. ХИХ аср Хива давлат ҳужжатлари.Тошкент, “Фан”, 1960, 24-бет.
3. Лаффасий Ҳасанқори ўғли.Тазкираи шуаро. Нашрга тайёрловчи П.Бoбожонов.Урганч,"Хоразм",1992,120б
4. Баёний. Шажарайи Хоразмшоҳий. Мерос. – Т.: Камалак. 1991. – Б. 255.
5. Ғуломов. Я. Ғ. Хоразмнинг суғорилиш тарихи.Тошкент.: 1959,14-бет.
6. Матниёзов. М.Хоразм тарихи.I-жилд.Урганч.:1997,5-бет.
7. Муниров. Қ.Хоразмда тарихнавислик( ХVII-ХIХ ва ХХ аср бошлари). Ғ.Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти.Т.2002, 6-бет.
8. Iqboloy Adizova. Qo‘lyozma manbalar asosida nashrga tayyorlovchi, lug‘at va izohlar muallifi. Muhammad Yusuf Bayoniy. “Shajarai Xorazmshohiy”. 1994.
9. Ziyouz.com.
10. armat.urdu.uz.
Nashr qilingan
2024-04-17