OʻZBEK VA NEMIS TILLARIDA ANTROPONIMLARNING QISQARGAN NORASMIY SHAKLLARI KONTRASTIV TAHLIL
##semicolon##
https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.1.6185##semicolon##
oʻzbek tili, antroponim, apellyativ, familiya, ism, qisqarish, norasmiy shakllar, dialektal variantlar, gipokoristik qoʻshimcha, tilni tejashAbstrak
Maqolada oʻzbek va nemis tillarida antroponimlar qisqarishi natijasida yuzaga keladigan norasmiy shakllar va ularning lingvokulturologik xususiyatlari tadqiq etiladi. Antroponimlar nutqda turli sabablar, jumladan, til tejamkorligi, uzun ismlar talaffuzini osonlashtirish va shu asosda erkalash, suyish, yaqin munosabat kabi ma'nolarni ifodalash maqsadida qisqaradi. Har ikki qiyoslanayotgan tillarda ham antroponimlar bosh, oʻrta va oxirgi segment asosida qisqarishi mumkin. Nemis tili familiyalari qisqartma shakllari asosan publisistik uslubda faol qoʻllanilgani holda, oʻzbek tili familiyalari qisqartma shakllari yasalishi va qoʻllanilishi uchramaydi. Maqolada ilmiy tahlil asosan oʻzbek antroponimlari asosida olib boriladi, nemis tili antroponimlari esa kerakli oʻrinlarda qiyosiy tahlilga tortiladi. Bizning xulosalarimiz o‘zbek va nemis tillaridagi antroponimlarning qisqarishidagi oʻxshash va farqli jihatlarni ochib berishga xizmat qiladi.
##submission.citations##
Donalies E. Die Wortbildung des Deutschen. Ein Uberblick. 2. uberarbeitete Aufl. – Tubingen: Narr, 2005. – 143 S.
Duden. Die Grammatik. Unentbehrlich für richtiges Deutsch // Der Duden in zwölf Bänden. – 9., überarbeitete und erweiterte Auflage. – Band 4. – Mannheim u.a.: Dudenverlag, 2016. – 1164 S.
Fleischer W., Barz I. Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache. 4., völlig neu bearbeitete Auflage // Fleischer, W., Barz, I. – Tübingen: Walter de Gruyter, 2012. – 184 S.
Greule A. Reduktion als Wortbildungsprozess der deutschen Sprache // Muttersprache. – Wiesbaden, 1996. – Vol. 106. – S. 193–203.
Köpcke K. Die sogenannte i-Derivation // Zeitschrift für Germanistische Linguistik. – 2002. – Bd. 30. – S. 293–309.
Lohde M. Wortbildung des modernen Deutschen. Ein Lehr- und Übungsbuch. – Tübingen: Gunter Narr Verlag, 1961. – 216 S.
Michel S. Kurzwortgebrauch. Plädoyer für eine pragmatische Definition und Prototypologie von Kurzwörtern //Germanistische Mitteilungen. – 2006. – Т. 64. – №. 2006. – С. 69-83.
Schimmel A. Von Ali bis Zahra. Namen und Namengebung in der islamischen Welt. – 2. Aufl. – München: Diederichs, 1995. – 248 S.
Бегматов Э. Ўзбек тили антропонимикаси. – Тошкент: Фан, 2013. – 264 б.
Гафуров А. Имя и история. Об именах арабов, персов, таджиков и тюрков. – М.: Наука, 1987. – 256 с.
Худойберганов Р. Ўзбек антропонимияси тизимининг вариантдорлиги: Филол. фан. ном… дисc. – Тошкент: Фанлар академияси, 2008. – 27 с.
https://www.ots.at/presseaussendung/OTS_20170720_OTS0154/kaerntner-volkspartei-trauert-um-hans-schumi, 28.03.2024
www.dwds.de