BENZALDEGID VA UNING AYRIM HOSILALARINI 4-ETINIL-p-AMINOFENILATSETILEN ISHTIROKIDA ALKINILLASH
В данной работе впервые разработан метод синтеза ацетиленовых спиртов, содержащих различные заместители в молекуле, на основе реакций бензальдегида и некоторых его гомологов с 4-этинил-п-аминофенилацетиленом с использованием комплексной каталитической системы Rh2(AcO)4·2H2O/Et2O/Et3N. Установлено влияние природы радикалов в молекулах альдегидов на выход и течение реакции. Изучено влияние комплексной каталитической системы на селективность реакции, энергию активации и термодинамику, предложены механизм реакции и схема процесса. Физико-химические константы, структура, состав и квантово-химические расчёты синтезированных соединений подтверждены с использованием современных физико-химических методов исследования.
1. Власкин М.С., Зайченко В.М., Белов П.В., Григоренко А.В., Курбатова А.И., Еремин А.В., Фортов В.Е. Разложение ацетилена на водород и углерод: опыты с ДВС и эксперименты с проточным реактором // Теоретические основы химической технологии, 2021, T. 55, № 2, ‒С. 251-260.
2. Ермолаева В.А., Рулькова К.С. Обеспечение экологической безопасности при производстве ацетилена // International Journal of Humanities and Natural Sciences, 2021, №12-3(63), ‒С. 122-126. 3. Беденко С.П., Дементьев К.И., Максимов А.Л. Современные процессы получения продуктов нефтехимии из ацетилена // Нефтехимия, 2022, №6, Tом 62, ‒С. 727-772.
4. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-yanvardagi “2022-2026 yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida” gi PF-60-sonli farmoni.
5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 10-oktabrdagi “Kimyo va gaz-kimyo sanoatini strategik rivojlantirishning maqsadli dasturini tasdiqlash to‘g‘risida”gi PQ-388-sonli qarori.
6. Miao Wang, Shan Jiang, Xin Xin Lu, Kun Zhang, Zi Yuan, An-Xin Wu. Synthesis of Primary Propargylic Alcohols from Terminal Alkynes Using Rongalite as the C1 unit // Organic & Biomolecular Chemistry, 2023, Volume 21, pp. 5949-5952.
7. Ryo Takita, Kenichiro Yakura, Takashi Ohshima, Masakatsu Shibasaki Asymmetric Alkynylation of Aldehydes Catalyzed by an In(III)/BINOL Complex // Journal American Chemical Society, 2005, Volume 127, pp. 13760-13761.
8. Bing Zheng, Shuo-Ning Li, Jian-You Mao, Bo Wang, Qing-Hua Bian, Shang-Zhong Liu, Jiang-Chun Zhong, Min Wang Highly Enantioselective Addition of 1,3-Diynes to Aldehydes Catalyzed by a Zinc–Amino Alcohol Complex // Chemistry. A European Journal, 2012, Volume 18, Issue 30, pp. 9208-9211.
9. Rongli Zhang, Yanping Xia, Yuchen Yan, Lu Ouyang. Cu-catalyzed, Mn-Mediated Propargylation and Allenylation of Aldehydes With Propargyl Bromides // BMC Chemistry, 2022, Volume 16, Issue 14, pp. 502-532.
10. Shuming Chen, Yu Zheng, Tianjiao Cui, Eric Meggers, K. N. Houk Arylketone π-Conjugation Controls Enantioselectivity in Asymmetric Alkynylations Catalyzed by Centrochiral Ruthenium Complexes // Journal of the American Chemical Society, 2018, Volume 140, Issue 15, pp. 5146-5152.
11. Shipeng Luo, Xiao Zhang, Yu Zheng, Klaus Harms, Lilu Zhang, Eric Meggers. Enantioselective Alkynylation of Aromatic Aldehydes Catalyzed by a Sterically Highly Demanding Chiral-at-Rhodium Lewis Acid // The Journal of Organic Chemistry, 2017, Volume 82, Issue 17, pp. 8995-9005.
12. Yu Zheng, Yuqi Tan, Klaus Harms, Michael Marsch, Radostan Riedel, Lilu Zhang, Eric Meggers Octahedral Ruthenium Complex with Exclusive Metal-Centered Chirality for Highly Effective Asymmetric Catalysis // Journal of the American Chemical Society, 2017, Volume 139, Issue 12, pp. 4322-4325.
13. Yeshua Sempere and Erick M. Carreira. The catalytic, Enantioselective Favorskii Reaction: In situ Formation of Metal Alkynylides and their Additions to Aldehydes // Organic Reactions, 2020, Volume 100, pp. 217-219. 14. Ito J., Ubukata S., Muraoka S., Nishiyama H. Enantioselective Direct Alkynylation of Ketones Catalyzed by Chiral CCN Pincer Rh (III0 Complexes // Chemistry - A European Journal, 2016, Volume 22, Issue 47, pp. 16801-16804. 15. Zheng Y., Harms K., Zhang L., Meggers E. Enantioselective Alkynylation of 2-Trifluoroacetyl Imidazoles Catalyzed by Bis-Cyclometalated Rhodium (III) Complexes Containing Pinene-Derived Ligands // Chemistry. A European Journal, 2016, Volume 22, Issue 34, pp. 11977-11981.
Copyright (c) 2025 «ВЕСТНИК НУУз»

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-ShareAlike» («Атрибуция — Некоммерческое использование — На тех же условиях») 4.0 Всемирная.






.jpg)

2.png)





