ILMIY TARJIMADA AKTNING TRANSFORMATIV O‘RNI

  • Dilfuzaxon SAIDKODIROVA Uzbekistan State University of World Languages, Associate Professor of the Department of Linguistic support of MC. PhD
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/uzmu.v1i1.3.1.1675
"Kalit so‘zlar" : Axborotlashtirish, AKT, mashina tarjimasi, kompyuter yordamida tarjima, ilmiy matn, tarjima jarayoni, madaniyatlararo muloqot, real vaqtda hamkorlik, til tarjimasi, avtomatlashtirish.

"Maqola"

Dunyo olimlarning ta’kidlashicha, ilm-fan va ixtirolar hech qachon bir sohada qolmaydi, ular doimo o‘zgarib, insoniyatga yangi eshiklarni ochadi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarning o‘rni tez rivojlangan sari kompyuterda ko‘plab ilmiy ishlar, rasmiy va hisobotlar avtomatlashtira boshlandi. Shuningdek, bu imkoniyat tarjima sohasida ham keng imkoniyat ochdi. Dastlab, mashina tarjimasi ixtiro qilindi va barcha harbiy hujjatlar hukumat tomonidan tarjima qilishni yo‘lga qo‘yishdi. Keyinchalik bu MT tizimlaridan foydalanish butun dunyoga tarqaldi. Oradan bir necha yil o‘tgach, ko‘plab zamonaviy MT tizimlari ixtiro qilina boshlandi va buning negizida juda ko‘p hajmdagi qog‘oz ma’lumotlarni tarjima qilish hajmini maksimal darajada oshirdi. Hozirgi vaqtda tarjima yordamisiz axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishni tasavvur qilish qiyin. Ko‘plab soha vakillari inson tarjimasidan kompyuter tarjimasiga o‘tib, rezyumelarni, potentsial mijozlarning elektron pochta manzillari va boshqalar kabi hujatlarni tarjima qilish inson aralashuvisiz amalga oshirishmoqda. Shu bilan birga axborot kommunikatsiya texnologiyalari, tarjimonning mijoz bilan muloqot qilish qobiliyati, va keyinchalik tarjima qilish uchun matnlarni tanlab olish sintez qila olish kabi boshqa faoliyatida muhim ahamiyatga ega. Bundan tashqari, ko‘plab tadqiqotchilar IT, biznes, huquq, tibbiyot, ilmiy matn va boshqa sohadagi yangi ma’lumotlarni olish uchun asosan tarjimon vositalaridan foydalanadilar. Ushbu maqolada, tarjima tizimlarining keng imkoniyatlari tarjimada AKT ning ilmiy-nazariy qismlari va STda AKTning o‘rni haqida so‘z boradi.    

References

1. Grinshkun V. V. Razvitie integrativnyx podkhodov k sozdaniyu sredstv informati zatsii obrazovaniya. 2004.
2. Kuznetsova T.I., Marchenko A.N., Kuznetsov I.A. “Theory and practice of teaching English language and technical VUZe”. M. 2014
3. Miyayeva M. Scientific Translation: Everything you Need to Know. https://palexgroup.com/blog/scientific-translation-everything-you-need-to-know/
4. Morozkina E.A., Shakirova N.R. “Ispolzovanie informatsionnyx tehnologii dlya optimizatsii protsessa perevoda”. Vestnik Bashkirskogo universiteta. 2012. No. 1. S. 544–546
5. Morozkina E.A., Shakirova N.R. “Ispolzovanie informatsionnyx tehnologii dlya optimizatsii protsessa perevoda” Vestnik Bashkirskogo universiteta. 2012. No. 1. S. 556
6. Nikishikhina T. Y. Informatsionno kommunikasionnye tehnologii kak sredstvo povyshenia professionalnoy motivatsii spetsialistov sfery perevoda i perevodovedeniya. Kursky Gosudarstvennyy University. 2012 - №1. - S. 172
7. Seldean.S. The Science of Scientific Translations. 2023. https://www.daytranslations.com/blog/the-science-of-scientific-translations/
8. Ushakova V.A. The use of information technologies in the activity of a current translator. D. Mendeleev University of Chemical Technology of Russia, Moscow, Russia. ТОМ XXXV. 2021. № 11. – S. 21
9. Ushakova V.A. The use of information technologies in the activity of a current translator. D. Mendeleev University of Chemical Technology of Russia, Moscow, Russia. ТОМ XXXV. 2021. № 11. – S. 23
10. https://palexgroup.com/blog/scientific-translation-everything-you-need-to-know/
11. https://palexgroup.com/blog/scientific-translation-everything-you-need-to-know/
12. https://palexgroup.com/blog/scientific-translation-everything-you-need-to-know/
Nashr qilingan
2024-03-24